6 leeft!
MAASTRICHT Zaadbalkanker: check je ballen!
Liefdesverdriet:
Het is één van de he igste ervaringen in het leven: verliefd zijn. Voor de een brengt dat groot geluk
met zich mee, voor de ander soms diepe droefenis. Een verkenning van de achtbaan aan gevoelens en
sensaties die verliefdheid heet. Verliefdheid zorgt voor heel veel sto es in je lichaam. Een deel daarvan
zorgt voor euforie en positieve gevoelens (de plussto es) en weer andere sto es zorgen juist voor wat
negatieve emoties (de minsto es). De veroorzakers van de euforie zijn hormonen en neurotransmitters,
sto es die je lichaam aanmaakt zodra de liefde zich aandient. PEA is de bekendste ‘liefdesdrug’ die ook
de neurotransmitter dopamine opwekt. Het is met name de dopamine die voor je gelukzalige gevoel
zorgt.
Verliefdheid en stress
Helaas gaat verliefdheid ook gepaard met lichamelijke verschijnselen die minder fi jn zijn. Je maakt namelijk
ook het stresshormoon cortisol aan, waardoor je kunt gaan twijfelen of de ander jou ook wel leuk
vindt. Om het nog moeilijker te maken, wordt er adrenaline geactiveerd waardoor je vecht-of-vluchtimpuls
in werking treedt. Dat wil zeggen: je kunt zelfs ongewild in paniek raken en dan hard wegrennen
van het object van je verlangen.
Liefde is niet zonder gevaar
Als je relatie uiteindelijk goed verloopt, activeert de liefde het beloningssysteem en zakt de stress
na een tijdje vanzelf. “Maar gaat het mis, dan stijgt de stress juist en dat kan bij sommige mensen tot
depressie of obsessie leiden of zelfs tot zelfmoordneigingen”, vertelt psychiater Marijntje Tijssen van
Maastricht UMC+. “Het prettig gevoel, wanneer oxytocine en dopamine vrijkomen, is eveneens niet helemaal
zonder gevaar. Net als bij een seksverslaving kan het voor komen
dat mensen steeds maar weer verliefd worden om die lekkere
sto es aan te maken waardoor je je zo heerlijk voelt.”
Soms duurt een verliefdheid niet lang, maar in ieder geval
houdt je lichaam na plusminus drie jaar vanzelf op
met het produceren van de sto es die erbij horen.
Maar niet getreurd: óf je begint weer vrolijk aan
een nieuwe verliefdheid of er is tussen jou en je
geliefde een diep en langdurig gevoel ontwikkeld
dat weer andere gelukshormonen produceert:
liefde. En dat gevoel kan heel lang bij je blijven!
Je hoe je echt niet in het zweet te
werken om gezond bezig te zijn
Gezond bewegen
Prof. dr. Stef Kremers is bestuurslid en hoogleraar Gezondheidsbevordering
aan het Maastricht UMC+ en doet veel onderzoek
naar preventie van obesitas. Hij weet raad als je geen
zin in bewegen hebt: pas je gewoontes aan.
Ik hoor allerlei redenen waarom mensen niet toekomen aan
bewegen, maar het goede nieuws is, dat je je helemaal niet in
het zweet hoe te werken om gezond bezig te zijn. Er leiden
heel veel wegen naar Rome. De een houdt van balsport en bewegen
in spelvorm, terwijl een ander liever alleen wandelt. Het
is allemaal gezond en goed. In meerdere opzichten. Als je bijvoorbeeld
gewend bent om altijd zittend te telefoneren, maar
je gaat dat nu eens staand doen, ben je al heel goed bezig.
Alleen al je dagelijkse gedrag iets actiever maken, hee een
gezondheidseš ect. Vooral het onderbreken van langere periodes
van zitten. Denk aan de zit-sta-bureaus op kantoor.
Uit onderzoek weten we dat het helpt als je je fysieke omgeving
zo inricht dat je makkelijker gezonde keuzes kan maken.
We doen veel dingen uit gewoonte. Zo is het neerleggen van de
vork na het avondeten voor veel mensen het moment om een
sigaret op te steken. Maar je kunt ook goede gewoontes aanleren.
Zelf sta ik altijd op van de bank als de tv-reclames beginnen.
Zo kun je elke dagelijks terugkerende situatie koppelen
aan een beweegmoment in huis. Elke minuut meer bewegen
hee gezondheidseš ect
Uit allerlei studies blijkt dat elke minuut meer bewegen al een
gezondheidseš ect hee . Van nul naar tien minuten gee zelfs
meer gezondheidseš ecten dan van 140 naar 150 minuten in
de week bewegen. Je moet proberen positieve motivatie in
jezelf te vinden. Ik ben ervan overtuigd dat er voor iedereen
een passende vorm of sport is om meer te bewegen.
Een kwaadaardige tumor in de zaadbal
groeit snel, dus is het verstandig regelmatig
zelf je zaadballen te onderzoeken.
Dr. Joep van Roermund: ‘Er is een fi lmpje
waarin bij het afgaan van het luchtalarm
op de eerste maandag van de maand
alle mannen hun ballen controleren.’ In
Het Ballenalarm op YouTube is te zien hoe
bouwvakkers op straat en kantoormedewerkers
op hun werkplek bij het afgaan
van het luchtalarm opstaan en hun broek
openknopen om op zichzelf te controleren
op zaadbalkanker. Hoe doe je dat? ‘Je
checkt iedere bal apart ... Je zoekt naar
knobbels, hardheid en plotse veranderingen.
Voel je iets geks? Laat je dan onderzoeken
door een arts.’
Behandeling en gevolgen zaadbalkanker
De behandeling van zaadbalkanker (ofwel
teelbalkanker of testiskanker) begint
altijd met een operatie waarbij de zaadbal
via de lies wordt verwijderd. Joep van
Roermund: ‘Het risico op zaadbalkanker
in twee ballen tegelijk is heel klein.’
Medisch gezien is het een kleine operatie,
maar emotioneel kan het ingrijpend zijn.
Je kunt last krijgen van verminderde
vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid,
vermoeidheid en minder zin om te vrijen
of erectiestoornissen. Dat laatste wil
Joep van Roermund wel nuanceren. ‘Vaak
zie je na een operatie geen problemen
met de hormonale huishouding, met het
testosteron dat nodig is voor een erectie.
Voor een goede erectie heb je een aantal
dingen nodig. Voldoende testosteron dus.
Een goede bloedvoorziening. De bekabeling
moet goed zijn, dat wil zeggen: de
zenuwen naar het geslachtsorgaan moeten
goed zijn. En boven in je hoofd moet
het ook allemaal kloppen. Zeker bij jonge
mannen kan dat laatste een probleem
zijn. Het mannelijk aanzien staat op het
spel: ‘ik heb maar één bal.’ Maar, ter geruststelling:
‘Met één bal die goed werkt
kun je een heel dorp zwanger maken.’
Mythes
Een aantal mythes over zaadbalkanker wil
Van Roermund ook nog wel uit de wereld
helpen. Zaadbalkanker is geen geslachtsziekte,
wordt niet veroorzaakt door
masturbatie en is niet besmettelijk. En het
is ook niet aangetoond dat je zaadbalkanker
krijgt door je mobiele telefoon in je
broekzak te dragen.
Zaadbalkanker is vaak goed te genezen,
maar je moet niet te lang wachten. Per
jaar sterven ongeveer 20 mensen aan
zaadbalkanker. Dat is misschien geen heel
groot aantal, maar toch hadden sommige
van die sterfgevallen voorkomen kunnen
worden door tijdig in te grijpen.’
Kijk ook op www.kwf.nl. voor meer info
over zaadbalkanker, hoe vaak je je ballen
moet controleren en een fi lmpje dat laat
zien hoe je dat het beste kunt doen.
Dit moet je weten
Gezond
idee
Elk jaar wordt in Nederland rond 1100 keer de diagnose ‘zaadbalkanker’ gesteld. Vooral bij
jonge mannen tussen de 15 en 35 jaar: zij hebben het grootste risico op deze vorm van
kanker. Toch zijn de vooruitzichten meestal goed – mits je er tijdig bij bent, aldus dr. Joep
van Roermund, uroloog bij het Maastricht UMC+. Hij gee uitleg over zaadbalkanker en hoe je
zelf je ballen kunt checken.
Beeld: KWF
PB leeft!
MAASTRICHT
/www.kwf.nl
