7
leeft!
MAASTRICHT
Afvallen met Ozempic: goed idee of niet?
Het diabetesmedicijn Ozempic is de laatste
tijd volop in het nieuws. Sommigen noemen
het een wondermiddel bij het afvallen en de
resultaten zouden spectaculair zijn. Mensen
die snel en makkelijk willen afvallen, nemen
dan ook steeds vaker hun toevlucht tot het
diabetesmedicijn. Maar wat doet Ozempic
precies? Welke risico’s kleven eraan om het
medicijn te gebruiken als afvalmiddel? En
wat betekent de run op het medicijn voor
patiënten met diabetes type 2 die zijn aangewezen
Waarom elke kleine, dagelijkse beweging helpt
Kijk voor meer gezondheidstips op:
gezondidee.mumc.nl
op Ozempic? Prof. dr. Bastiaan de Galan
gee… tekst en uitleg. Hij is hoogleraar Interne
geneeskunde en internist gespecialiseerd in
diabetes bij het Maastricht UMC+.
Semaglutide, beter bekend onder de commerciële
naam Ozempic, is een medicijn
dat mensen met diabetes type 2 gebruiken
om hun bloedsuikerspiegel te verlagen. Het
werkt in op de alvleesklier, de hersenen en de
maag. Een van de e ecten hiervan is dat je
eetlust afneemt en voedsel langzamer wordt
afgevoerd vanuit je maag. Het gevolg: je valt
af. En snel ook.
Ozempic alleen verkrijgbaar op recept
Ozempic is alleen verkrijgbaar op recept van
een arts. Het is dan ook in eerste instantie
bedoeld voor mensen met diabetes type 2. Zij
kunnen het middel innemen via een injectie.
Voor mensen met diabetes is Ozempic een
goed medicijn omdat het hun bloedsuikerspiegel
stabiel houdt. Maar is het gebruik van
Ozempic ook geschikt voor mensen met (fors)
overgewicht of obesitas die snel gewicht willen
verliezen?
Gezondheidsproblemen door obesitas
Prof. dr. Bastiaan de Galan begrijpt heel
goed dat mensen met ernstig overgewicht
(obesitas) soms ten einde raad zijn en willen
afvallen. ”Ook als dat betekent dat ze daarbij
geholpen kunnen worden door het gebruik
van een middel dat daar eigenlijk niet voor
bedoeld is. Vaak hebben deze mensen al
heel veel pogingen gedaan om ‘op een
normale manier’ kilo’s kwijt te raken, zonder
het gewenste resultaat,” legt hij uit. ”En we
weten inmiddels ook dat obesitas allerlei
gezondheidsproblemen met zich meebrengt
zoals hart- en vaatziekten en problemen met
de gewrichten. En dus willen we met zijn allen
obesitas zo veel mogelijk voorkomen.”
Ozempic lijkt voor het behandelen van overgewicht
daarom een soort van wondermiddel
voor velen. Te meer omdat celebrities en
infl uencers de eetlustremmende werking
van het middel enorm aanprijzen op sociale
media. Het gevolg: de hashtag #Ozempic werd
een enorme hype op onder meer TikTok. En
steeds meer mensen slagen erin om buiten
het zicht van de farmacie en de overheid aan
het middel te komen en er op eigen houtje
mee te experimenteren.
Zo werkt Ozempic
Internist De Galan legt uit wat de werking is
van het middel en waarom het zo populair
is. ”Het middel Ozempic wordt een keer per
week ingespoten. Het stimuleert de afgi“ e
van insuline en remt die van glucagon (dat
de omgekeerde werking hee“ van insuline),
waardoor de bloedsuiker daalt. Maar het
zorgt er ook voor dat je sneller en langer vol
zit. Daardoor heb je de hele dag veel minder
trek in eten, ga je dus minder eten en val je
af. Het nadeel: je komt er niet meer van af
en moet het de rest van je leven gebruiken,
anders val je weer terug op je oude gewicht.”
De arts pleit er mede om deze reden voor
dat mensen die problemen hebben met hun
gewicht naar de huisarts of een diëtist gaan
om samen op zoek te gaan naar mogelijke
oplossingen. ”Mijn advies: probeer niet op
een medicamenteuze manier af te vallen, al
helemaal niet als het gaat om een beperkte
gewichtsreductie omdat je een paar kilo’s wilt
afvallen. Ozempic is zeker geen quick fi x als
je snel een bikinibody wil. Alleen in het geval
van overgewicht bij mensen met een sterk
verhoogde BMI (Body Mass Index) kunnen
deze middelen een duwtje in de juiste richting
betekenen en verdere gezondheidsrisico’s
verlagen. Ook in die gevallen moet het gebruik
van Ozempic echter altijd plaatsvinden onder
begeleiding van een arts én in combinatie
met leefstijlaanpassing. Hieronder vallen
bijvoorbeeld voldoende beweging en verantwoorde
voeding. Medicatie kán een hulpmiddel
zijn, maar de focus moet vooral liggen op
het veranderen van gedrag met als doel een
blijvende verandering in de leefstijl.”
Hoe gevaarlijk is afvallen met Ozempic?
Net zoals alle andere medicijnen geldt voor
Ozempic en voor de middelen die daarop
lijken dat het serieuze medicijnen zijn, die
ook bijwerkingen kunnen hebben. ”Zo komen
misselijkheid en braken veel voor. En soms
veroorzaakt het medicijn galstenen of een
ontsteking van de alvleesklier. Mede hierom
is het niet aan te raden om zonder deskundige
begeleiding gebruik te gaan maken van
Ozempic als middel om af te vallen.”
Tekorten aan het diabetesmedicijn
Doordat steeds meer mensen die niet ziek zijn
Ozempic zijn gaan gebruiken om kilo’s kwijt
te raken, veroorzaakte de Ozempic-hype wereldwijd
grote tekorten aan het medicijn en
de prikpennen die nodig zijn om het middel te
injecteren.
De Galan: ”Dat tekort is er nog steeds en hee“
er in een aantal gevallen toe geleid dat
patiënten die het middel echt nodig hebben,
de medicatie niet meer konden injecteren. Zij
zijn toen noodgedwongen moeten overstappen
naar een variant van Ozempic in tabletvorm,
die minder e ectief is.’”
Ozempic is veilig voor diabetespatiënten
De Galan benadrukt dat Ozempic absoluut
veilig is voor diabetespatiënten die het gebruiken
onder toeziend oog van een medisch
expert. ”Het is altijd mogelijk dat er bijwerkingen
optreden, die we heel goed in de
gaten houden. Bovendien is het is essentieel
om altijd de voorgeschreven dosering te
volgen.”
Tips en adviezen
Ton Lensen: “Er zijn ontzettend veel voordelen
voor lichaam en geest als je sport. Maar de
norm van tweeënhalf uur per week matig
intensief bewegen en twee keer per week
intensief halen veel mensen niet.”
Hanneke van Dijk: “Terwijl dat eigenlijk maar
weinig is. Daarom is het belangrijk ook de rest
van de week actief te zijn, op een lager niveau.
Een maatje om het samen mee te doen, kan
goed helpen. Kijk gewoon wat je kunt. Je hoe“
geen sporter te worden, alles wat je kunt
doen, helpt.”
Ton Lensen: “Mensen die op de fi ets naar het
werk gaan, maar verder de hele dag zitten,
denken dat ze goed bezig zijn. Terwijl een
treinconducteur die niet sport, maar wel de
hele dag in de weer is, een gezonder leefpatroon
hee“ . Lang zitten hee“ een negatief
e ect op de bloedsuikerspiegel en dat is een
risicofactor voor diabetes. Dus kleine dagelijkse
bewegingen zijn ook heel belangrijk. Te
voet naar de winkel, de trap nemen, een blokje
wandelen.”
Hanneke van Dijk: “Sommige ouderen denken
dat ze niet meer zo actief hoeven te zijn,
bijvoorbeeld omdat ze vroeger veel hebben
gesport. Maar juist voor hen is het misschien
nog wel belangrijker om in beweging te blijven,
want spieren die je niet gebruikt, verlies je
uiteindelijk. En daarmee ook je zelfstandigheid.
Ook voor zieke mensen is bewegen essentieel.
Ik onderzoek nu hoe je patiënten meer kunt laten
bewegen tijdens een opname. Soms weten
mensen gewoon niet hoe belangrijk bewegen
is. Veel oudere patiënten denken dat je moet
rusten om te herstellen. Maar dat leidt juist tot
spierverlies.”
Ton Lensen: “Hoeveel je zou ‘moeten’ bewegen,
hangt af van je lee“ ijd, geslacht, conditie en
meer. ‘Doe wat je kunt’ is het beste advies.”
Prof. dr. Ton Lensen, hoogleraar Klinische fysiotherapie aan het Maastricht
UMC+, en zijn collega Hanneke van Dijk, fysiotherapeute, leggen
uit waarom je niet moet blijven zitten.
Kleine dagelijkse
bewegingen zijn
heel belangrijk.
Te voet naar de winkel,
de trap nemen,
een blokje
wandelen.
/gezondidee.mumc.nl
